Nhiều nghiên cứu cho thấy ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống con người có liên quan đến sức khoẻ, giúp gia tăng hiệu quả và tiết kiệm chi phí chữa trị. Ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc và tác động thoải mái về thị giác Nghiên cứu về sự tương tác giữa […]
Nhiều nghiên cứu cho thấy ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống con người có liên quan đến sức khoẻ, giúp gia tăng hiệu quả và tiết kiệm chi phí chữa trị.
Nghiên cứu về sự tương tác giữa ánh sáng và sức khỏe của Trung tâm Công nghệ Chiếu sáng California đề cập đến hệ thống ánh sáng sinh học và thị giác, cách thức đồng bộ hóa đồng hồ sinh học của cơ thể để có sức khỏe tốt hơn, vì sao ánh sáng giống như một loại thuốc và tại sao bạn không nên dùng điện thoại ngay trước khi đi ngủ.
Cơ thể của chúng ta bị lẫn lộn giữa ngày và đêm. Lý giải điều này là do ban ngày chúng ta không nhận được nhiều ánh sáng tự nhiên gay gắt như ở ngoài trời trong khi ban đêm là lúc không cần bất kỳ ánh sáng xanh nào nhưng lại nhận được rất nhiều ánh sáng xanh (ánh sáng xanh có thể bắt chước được ánh sáng ban ngày).
Ánh sáng đi vào mắt qua hai đường riêng biệt. Một trong hai con đường đó là con đường thị giác, kết nối võng mạc với vùng thị giác, giúp chúng ta nhận thức được thế giới xung quanh.
Gần đây, ánh sáng cũng được xác định là truyền qua bộ tế bào cảm quang mới được gọi là Tế bào nhạy cảm quang Ganglion Retinal (ipRGC), đóng góp chủ yếu vào con đường sinh học. Con đường sinh học gửi tín hiệu đến đồng hồ sinh học của chúng ta (một khu vực rất nhỏ ở vùng dưới đồi) và đồng hồ này được đồng bộ hóa với những tín hiệu mà nó nhận được từ môi trường bên ngoài.
Khi võng mạc gửi thông tin về ánh sáng trong môi trường đến đồng hồ sinh học, nó có thể kích hoạt sự tiết melatonin, sản xuất hormone, tiêu hóa, tăng hoặc giảm sức mạnh cơ bắp, điều chỉnh nhiệt độ cơ thể và phản ứng miễn dịch – mọi thứ đều đang phản ứng với đồng hồ sinh học. Và toàn bộ những điều này được chi phối bởi các tín hiệu từ ánh sáng môi trường và cách nó đồng bộ hóa với đồng hồ bên trong.
Trong hàng triệu năm, con người đã tiếp xúc với một mô hình ánh sáng mặt trời vào buổi sáng và giảm dần về đêm. Vào ban đêm, con người không thực sự tiếp xúc với ánh sáng cường độ cao, nguồn sáng chính được sử dụng là ánh sáng từ mặt trăng, những ngôi sao và lửa.
Sau năm 1880 khi ánh sáng điện được phát minh, con người bắt đầu dành nhiều thời gian hơn trong nhà. Ngày nay, hơn 90% thời gian của chúng ta là ở trong nhà. Và vào ban đêm chúng ta thường xem TV, lướt iPad, iPhone và máy tính đến tận đêm khuya. Hệ thống sinh học của chúng ta thực sự nhạy cảm với những thiết bị này do chúng chứa rất nhiều ánh sáng xanh.
Vì thế, đây là một vấn đề liên quan đến sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên hiện nay, rất nhiều chính sách và công nghệ đều tập trung vào hiệu ứng hình ảnh của ánh sáng mà lại không thực sự xem xét đến hiệu ứng sinh học vì chúng ta không nhận thấy được nó. Các nhà nghiên cứu chưa thể thực sự biết những gì đang diễn ra và chưa định lượng được ánh sáng này. Vì vậy rất khó để xác định vấn đề nằm ở đâu nhưng mọi người bắt đầu nhận thấy chúng. Và có lẽ đã quá muộn khi cuối cùng chúng ta cũng nhận ra những gì đã làm với cơ thể mình.
Những thông tin về tác hại của ánh sáng xanh từ thiết bị di động đến sức khoẻ con người dường như là chưa đủ. Viêc nhận được ánh sáng thích hợp trong suốt cả ngày nên là một phần trong lối sống của chúng ta. Điều đó không chỉ gói gọn trong thiết kế ánh sáng phù hợp, mà còn ở một vài thứ quan trọng khác như dành một đến hai giờ vào buổi sáng để tắm nắng. Nếu không nhận đủ ánh sáng ban ngày vào buổi sáng, bạn nên đảm bảo rằng trong không gian làm việc hoặc bất cứ không gian giới hạn nào cũng phải có các nguồn ánh sáng CCT (nhiệt độ màu tương quan) cường độ cao có lượng lớn màu xanh trong suốt cả ngày. Chúng ta cần có loại tiếp xúc với loại ánh sáng này ít nhất một giờ vào buổi sáng.
Và điều này sẽ giúp đồng hồ sinh học của chúng ta được thiết lập lại mỗi ngày. Có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng chiếu sáng hiệu quả có thể thực sự mang lại lợi ích cho sức khỏe, giúp giảm chi phí và tiết kiệm ngân sách chăm sóc sức khoẻ.
Vào ban đêm, nếu cần học hoặc phải làm việc muộn, bạn có thể đeo kính màu cam hoặc màu hổ phách. Apple đã thêm Chế độ ban đêm cho iPhone, giúp loại bỏ màu xanh lam khỏi màn hình điện thoại. Hầu hết các cơ sở thương mại và công nghiệp hiện đã dần chuyển từ đèn huỳnh quang sang đèn LED. Lợi ích của hệ thống đèn LED thông minh là chúng ta có thể dễ dàng điều chỉnh nhiệt độ màu ánh sáng, cường độ và lập trình cho hệ thống bắt chước quang phổ của ánh sáng ban ngày trong suốt cả ngày.
Nghiên cứu cũng cho thấy điều này rất có ý nghĩa đặc biệt là với những không gian như bệnh viện, nơi ánh sáng thực sự quan trọng. Trong bệnh viện, bệnh nhân thường bị giới hạn trong một không gian cụ thể do những hạn chế về thể chất. Họ có thể thực sự đi ra ngoài nhưng thường không được tiếp xúc với ngoài trời hoặc nhận đủ ánh sáng ban ngày. Vì thế đang nỗ lực đưa nguồn sáng tương tự với đèn LED vào không gian này.
Trong bệnh viện, chỉ có một loại đèn được sử dụng suốt cả ngày lẫn đêm. Chúng sẽ tự động bật lên khi y tá vào kiểm tra. Điều này gây ra sự khó chịu cho bệnh nhân và cũng làm rối loạn hệ thống sinh học của họ. Khi bệnh nhân không được nghỉ ngơi và thư giãn đủ, thì họ không thể hồi phục nhanh được, dù cho có sử dụng thuốc đầy đủ. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chiếu sáng hiệu quả có thể thực sự mang lại lợi ích cho sức khoẻ. Nó làm giảm chi phí chữa trị. Bệnh nhân sẽ có thể giảm dùng thuốc giảm đau khi được tiếp xúc với ánh sáng tốt hơn, thời gian điều trị lưu trú được rút ngắn lại và giảm hiện tượng trầm cảm giảm ở những bệnh nhân bị sa sút trí tuệ.
Có một vài bệnh viện ở Châu Âu đã và đang làm điều này. Đây được nhận định sẽ là tương lai của thiết kế chiếu sáng trong chăm sóc sức khỏe. Chiếu sáng là yếu tố bắt buộc trong môi trường bệnh viện bởi vì nó thực sự quan trọng đối với quá trình điều trị của bệnh nhân, cũng như năng suất và hiệu quả làm việc của nhân viên y tế. Nếu cung cấp ánh sáng thích hợp vào ban đêm, y tá có thể tỉnh táo hơn và làm việc hiệu quả hơn trong ca trực của họ.
Ánh sáng lành mạnh đi đôi với bóng tối lành mạnh. Lời khuyên tốt nhất chuyên gia về ánh sáng và sức khỏe là hệ thống sinh học của chúng ta cần sự tương phản. Vì vậy, nó quan tâm đến sự tương phản giữa ánh sáng mà bạn tiếp xúc vào ban ngày và bóng tối mà bạn tiếp xúc vào ban đêm.
Hãy giảm bớt ánh sáng trong nhà khoảng hai giờ trước khi đi ngủ. Và vào ban ngày, nếu bạn có thể dành thậm chí 15 phút vào giờ ăn trưa để ra ngoài trời, hãy làm điều đó, tiếp xúc với ánh sáng cao có thể điều chỉnh hệ thống sinh học của bạn, để bạn có thể ngủ ngon hơn vào ban đêm và làm việc hiệu quả hơn vào ban ngày.
Một đơn thuốc chiếu sáng phù hợp có thể thay đổi pha của hệ thống sinh học để nó hài hòa với lịch làm việc của những người trực ca đêm. Với những trường hợp làm việc xoay ca thì sự thay đổi luân phiên trở nên tồi tệ hơn vì bạn đã quen với một chu kỳ sinh học vào ban đêm và hai ngày sau đó, việc chuyển sang một ca làm việc vào ban ngày sẽ phá hủy mọi thứ. Sẽ tốt hơn nếu chỉ làm xuyên suốt ca đêm và sau đó chuyển sang làm xuyên suốt ca ngày và trở lại nếu cần thiết.
Đối với những người làm ca đêm, có rất nhiều nghiên cứu về loại ánh sáng nên cung cấp cho họ. Vào ban đêm, hệ thống sinh học của chúng ta phản ứng với các xung ánh sáng. Trong ngày, chúng ta sẽ cần hai giờ tiếp xúc với ánh sáng xanh cường độ cao để thiết lập lại hệ thống sinh học. Vào ban đêm, chúng ta không cần ánh sáng liên tục, hệ thống sinh học sẽ phản ứng với chu kỳ chiếu sáng gồm 10 phút ánh sáng mạnh, tiếp đến là ánh sáng thường và sau đó là 10 phút ánh sáng mạnh. Vì thế, sẽ có bốn đến năm khoảng thời gian từ 10 – 15 phút cho ánh sáng CCT hoạt động ở cường độ cao vào ban đêm.
Bắt chước ánh sáng ban ngày là lựa chọn lý tưởng, tốt nhất và lành mạnh nhất. Nên thiết lập một hệ thống chiếu sáng tương tự với tính chất động của ánh sáng ban ngày: chuyển từ nhiệt độ màu cao (hàm lượng màu xanh cao) xuống thấp, và giảm cường độ dần dần trong ngày.
Bạn có thể làm thêm giếng trời trong phòng nghỉ. Khi đó mọi người sẽ có khoảng 30 phút đến một giờ tiếp xúc với nhiều ánh sáng xanh ban ngày cường độ cao một cách tự nhiên vào buổi sáng, khi họ lấy cà phê hoặc ăn trưa.
Nhưng để hệ thống sinh học được thiết lập lại vào buổi sáng, giác mạc cần tiếp xúc với ánh sáng có độ rọi ít nhất 600 lux. Đôi khi bạn cần đặt một cửa sổ gần không gian làm việc của mình, nhưng nếu cách cửa sổ ba đến bốn mét thì cường độ ánh sáng mà bạn nhận được có thể là không đủ.
Sức khỏe ánh sáng là một lĩnh vực rất mới. Vẫn còn rất nhiều điều mà chúng ta chưa biết. Nhưng dựa trên những luận cứ đã nêu, ánh sáng giống như một loại thuốc đối với cơ thể. Đã là thuốc thì cần phải được kê đơn, liều lượng bao nhiêu, khi nào nên dùng, bao nhiêu lần một ngày.
Hệ thống thị giác phản ứng với ánh sáng trong một phần giây. Nhưng phản ứng của hệ tuần hoàn chậm hơn nhiều. Nó hoạt động như một phản ứng tích lũy thay vì phản hồi đồng thời như hệ thống thị giác. Nó quan tâm đến cường độ, thời gian, quang phổ của ánh sáng và lịch sử tiếp xúc trước đó.
Vì vậy, ví dụ, nếu bạn tiếp xúc với ánh sáng hiệu quả vào ban ngày thì bạn sẽ ít nhạy cảm hơn với ánh sáng xanh vào ban đêm. Vì vậy, nếu lỡ gian lận khi làm việc trên iPhone trong nửa giờ trước khi đi ngủ, đồng hồ sinh học của bạn sẽ không bị làm phiền như khi bạn không nhận được ánh sáng thích hợp vào buổi sáng.
Vì vậy, một nhà thiết kế ánh sáng hoặc một kiến trúc sư khi thiết kế nên xem xét đối tượng sử dụng ánh sáng là ai. Hệ tuần hoàn của một nông dân sẽ phản ứng với ánh sáng khác hơn một lập trình viên máy tính dành mười giờ mỗi ngày cho máy tính. Lượng ánh sáng mà một người trẻ cần để thiết lập lại hệ thống sinh học của họ thấp hơn nhiều so với lượng ánh sáng mà một người già cần để đạt được hiệu quả tương tự.
Và tôi biết rằng ngay bây giờ rất nhiều người đang nghiên cứu về ánh sáng, họ đã kê đơn cho tình trạng say máy bay. Vì vậy, nếu bạn đang đi du lịch, họ sẽ cho bạn biết chính xác khi nào bạn đến và múi giờ tại nơi bạn đến. Và họ sẽ khuyên bạn nên đi dạo ngoài trời khoảng một tiếng, sau đó trở vào nhà mà không vén rèm cửa lên. Bạn cũng sẽ được biết chính xác nên đi ngủ vào giờ nào để thay đổi đồng hồ sinh học của mình. Nó sẽ giúp bạn nhanh chóng hòa hợp với giờ giấc tại địa phương.
Tương lai của chiếu sáng cuối cùng phải bao gồm các tác động của ánh sáng đến sức khỏe và hạnh phúc con người. Giống như đèn LED, ban đầu, rất nhiều người đã không mua nó vì giá thành cao. Nhưng cuối cùng công nghệ đã chiến thắng và hình thức chiếu sáng tiết kiệm năng lượng ngày càng được sử dụng rộng rãi.
Tương lai của chiếu sáng cuối cùng phải bao gồm các tác động của ánh sáng đến sức khỏe và hạnh phúc con người.
Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục tìm hiểu cách thức định lượng ánh sáng cho hệ thống sinh học. Hệ thống sinh học của chúng ta phản ứng với ánh sáng một cách đa chiều và có rất nhiều hệ thống định lượng ánh sáng cho hệ thống thị giác. Ví dụ, khi nói đến 100 lux, bạn sẽ cảm nhận được có bao nhiêu ánh sáng cho một tác vụ cụ thể. Nhưng khi nói 200 lux cho hệ thống sinh học thì điều này dường như là vô nghĩa vì chúng ta chưa thực sự có thể hình dung hay định lượng được nó. Vì thế, ánh sáng cho hệ thống sinh học cần một ma trận định lượng mới phù hợp hơn.
Liên hệ với Trường Thắng để được tư vấn miễn phí!
Hơn 15 năm hình thành và phát triển, Trường Thắng luôn theo đuổi lý tưởng xây dựng một hệ sinh thái nội thất gỗ sồi và óc chó tự nhiên với mong muốn mang đến cho khách hàng sản phẩm chất lượng cao, lành tính với vật liệu không chứa formaldehyde, không chì. Nếu bạn có nhu cầu thiết kế và thi công nội thất trọn gói cho các công trình nhà giao thô hoặc cải tạo nhà ở, vui lòng liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay!
Lựa chọn Trường Thắng nghĩa là bạn lựa chọn nội thất gỗ chất lượng sử dụng từ nguồn nguyên vật liệu tự nhiên, được chế tác công phu, thiết kế phù hợp với sở thích và thói quen sinh hoạt của người Việt, đáp ứng được đa dạng nhu cầu cũng như không gian ngôi nhà.
Tin liên quan
