Bất kì ai quan tâm đến thiết kế bền vững đều sẽ cần biết và hiểu rõ ý nghĩa của các thuật ngữ mà đơn cử là 5 thuật ngữ phổ biến này. Làm thế nào để giảm lượng khí thải carbon trong các dự án kiến trúc? Hiểu đúng về sản phẩm thân thiện […]
Bất kì ai quan tâm đến thiết kế bền vững đều sẽ cần biết và hiểu rõ ý nghĩa của các thuật ngữ mà đơn cử là 5 thuật ngữ phổ biến này.
Năng lượng tiêu tốn, nước xám, nước đen, lượng khí thải carbon là các thuật ngữ về thiết kế bền vững phổ biến. Và bất kì ai quan tâm đến thiết kế bền vững đều sẽ cần biết đến thuật ngữ này. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu ý nghĩa của từng thuật ngữ này trong thế giới kiến trúc xanh.
Bạn có thể đã thấy các cụm từ như thiết kế bền vững, kiến trúc xanh, thiết kế bền vững với môi trường và các thuật ngữ tương tự khác thường được nhắc đến trong những năm gần đây. Một trong những lý do những thuật ngữ này được đề cập nhiều như vậy là vì theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA), kể từ năm 2014, xây dựng và phá dỡ tạo ra gấp đôi lượng chất thải rắn đô thị ở Hoa Kỳ.
Năng lượng tiêu tốn, nước xám, nước đen, lượng khí thải carbon là các thuật ngữ về thiết kế bền vững phổ biến
Từ thực tế này và trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiên tai cùng những điều kiện môi trường khác, các nhà thiết kế thuộc các ngành trên toàn thế giới đang quay trở lại với những khái niệm thiết kế đã được biết đến trong nhiều thế kỷ, các vật liệu và ý tưởng kỹ thuật mới được phát hiện. Tất cả các cách tiếp cận này đều tìm cách đảo ngược hoặc giảm tác động mà các tòa nhà, công trình xây dựng và con người gây ra đối với môi trường. Tuy nhiên, nếu bạn chưa quen với khái niệm kiến trúc xanh, thì thuật ngữ được sử dụng trong các báo cáo và phạm vi thiết kế có thể gây nhầm lẫn hoặc khó hiểu. Trong khi có hàng tá thuật ngữ và khái niệm để tìm hiểu, chúng tôi quyết định giới thiệu đến bạn một số thuật ngữ cơ bản nhất.
Nếu bạn đã nghe nói về thiết kế xanh, rất có thể bạn cũng đã nghe nói về ít nhất một trong những chương trình chứng nhận công trình xanh. Ở Bắc Mỹ, các chương trình phổ biến nhất là LEED: Lãnh đạo trong Thiết kế Năng lượng và Môi trường, Thử thách Tòa nhà Sống, Ngôi nhà Thụ động, Quả cầu Xanh, Ngôi sao Năng lượng cho Nhà ở và Ngôi sao Năng lượng cho Tòa nhà. Các chương trình này đều là các tổ chức bên thứ ba (mặc dù Energy Star là một chương trình chung của EPA và Bộ Năng lượng (DOE)) tạo ra các tiêu chuẩn đánh giá hoặc khuyến nghị của riêng họ đối với các giải pháp công trình xanh thiết thực.
Các giải pháp này trải dài từ những hướng dẫn xây dựng toàn bộ công trình đến xếp hạng các sản phẩm và thiết bị riêng lẻ
Dù vẫn có thách thức vì cách tiếp cận chắp vá có phần tuỳ ý và những yêu cầu lạ lẫm, các chương trình chứng nhận công trình xanh đã làm nên điều kỳ diệu cho việc tiếp thị và quảng bá các dự án, sản phẩm được chứng nhận bởi LEED và Passive House. Việc đạt được chứng nhận cũng làm tăng trách nhiệm giải trình và đôi khi, sự minh bạch cho dự án và nhóm thiết kế. Nhưng đó chắc chắn không phải là cách duy nhất để tiếp cận các sản phẩm và không gian có hiệu suất cao, thiết kế hợp lý.
Dấu chân carbon là một thuật ngữ khác thường được sử dụng khi bàn về thiết kế bền vững. Dấu chân carbon đề cập đến tổng lượng phát thải khí nhà kính (các khí như carbon dioxide được tạo ra thông qua hiệu ứng nhà kính và có tác động bất lợi đến môi trường do làm tăng nhiệt độ toàn cầu) do một người, sự kiện, sản phẩm hoặc cơ quan tạo ra. Theo nguyên tắc chung, càng ít dấu chân carbon, càng ít khí nhà kính được phát thải và có lợi cho môi trường.
Dấu chân carbon đề cập đến tổng lượng phát thải khí nhà kính do một người, sự kiện, sản phẩm hoặc cơ quan tạo ra
Dấu chân carbon thường được đề cập khi thảo luận về quá trình tạo và sử dụng sản phẩm. Thông thường, việc sản xuất một mặt hàng “gián tiếp” tạo ra khí nhà kính từ nhiên liệu được đốt cháy để sản xuất hoặc vận chuyển sản phẩm đến người tiêu dùng. Ngược lại, khí nhà kính “trực tiếp” được thải ra trong quá trình sử dụng mặt hàng thực tế như đốt xăng trong ô tô. Mặc dù dấu chân carbon là một thành phần quan trọng của thiết kế bền vững, chúng lại rất phức tạp và khó có thể được tính toán chính xác.
Đánh giá vòng đời (LCA), còn được gọi là phân tích vòng đời, là một kỹ thuật được các nhà phân tích và thiết kế sử dụng để hiểu tác động môi trường của một sản phẩm trong toàn bộ “vòng đời” hữu ích của nó. Đánh giá vòng đời bắt đầu từ khai thác nguyên liệu thô, đến xử lý nguyên liệu, sản xuất, phân phối, vận chuyển, sử dụng, sửa chữa, bảo dưỡng và thải bỏ hoặc tái chế.
LCA giúp cung cấp hiểu biết dài hạn, toàn diện về các yếu tố đầu vào và đầu ra của một sản phẩm
Ví dụ: đánh giá vòng đời cho phép nhà thiết kế và các chuyên gia so sánh giữa hai chiếc kệ gỗ khác nhau. Một lựa chọn có thể là tre – một nguồn tài nguyên tái tạo và phát triển nhanh chóng (nhưng có thể phải được vận chuyển hàng ngàn km để đến nhà khách hàng), so với kệ gỗ sồi, được trồng tại địa phương và có thể được vận chuyển ít hơn từ rừng và cơ sở sản xuất. Đôi khi, LCA không đưa ra một câu trả lời rõ ràng là “đúng” hoặc “sai”, mà thay vào đó, nó cho phép bạn hiểu rõ hơn về một mặt hàng.
Có liên quan đến LCA là thuật ngữ “năng lượng tiêu tốn” (embodied energy), được dùng để chỉ tổng lượng năng lượng cần thiết để sản xuất bất kỳ hàng hóa hoặc dịch vụ nào. Năng lượng này thể hiện trong chính sản phẩm và được xem xét trong toàn bộ vòng đời của mặt hàng, từ quá trình sản xuất ban đầu đến phá hủy hoặc tái chế. Nói chung, một sản phẩm có năng lượng tiêu tốn cao (như dầm hoặc cột thép) sẽ tạo ra nhiều khí thải nhà kính hơn sản phẩm có năng lượng tiêu tốn thấp (như bê tông).
Thông thường, vật liệu tự nhiên sẽ có năng lượng tiêu tốn thấp hơn vật liệu nhân tạo
Điều thú vị khi nói đến việc cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng trong các tòa nhà, sự tập trung hầu hết đều chĩa vào việc tiêu thụ năng lượng trong quá trình vận hành của toà nhà, chứ không phải là lượng năng lượng cần thiết để hoàn thành toà nhà đó. Tuy nhiên, người ta ước tính rằng năng lượng tiêu thụ chiếm khoảng 30% tổng năng lượng tiêu thụ trong suốt thời gian tồn tại của một tòa nhà – có nghĩa là năng lượng tiêu tốn có thể có những tác động đáng kể đến lượng năng lượng mà một tòa nhà tạo ra và lượng khí carbon phát thải.
Nước xám và nước đen không phải chỉ màu sắc thực tế của nước mà là tên gọi để phân loại nước thải. Nước xám là nước từ bồn rửa, vòi sen, bồn tắm, máy rửa bát và máy giặt có thể được tái sử dụng (thường là sau khi xử lý) để xả toilet, tưới tiêu và các mục đích sử dụng khác ngoài để uống. Việc tái sử dụng nước xám là rất quan trọng với những nơi mà việc tiếp cận với nước ngọt, sạch bị hạn chế và chỉ nên sử dụng khi cần thiết.
Việc tái sử dụng nước xám là rất quan trọng với những nơi mà việc tiếp cận với nước ngọt, sạch bị hạn chế và chỉ nên sử dụng khi cần thiết
Ngược lại với nước xám, nước đen là nước thải từ nhà vệ sinh, bồn rửa và giấy vệ sinh thải bỏ có chứa mầm bệnh và các chất khác không thể thải ra môi trường một cách an toàn nếu không được xử lý. Vật liệu hữu cơ trong nước đen khó xử lý, nhưng với việc xử lý và ủ phân hợp lý, nước đen thực sự có thể được tái sử dụng nhờ các chất dinh dưỡng được tìm thấy bên trong. Bất chấp điều đó, sự phân tách của nước xám và đen thường là một thành phần quan trọng trong các tòa nhà và khu vực lân cận theo định hướng sinh thái.
Công trình thực tế được thực hiện bởi Trường Thắng
Liên hệ với Trường Thắng để được tư vấn miễn phí!
Hơn 15 năm hình thành và phát triển, Trường Thắng luôn theo đuổi lý tưởng xây dựng một hệ sinh thái nội thất gỗ sồi và óc chó tự nhiên với mong muốn mang đến cho khách hàng sản phẩm chất lượng cao, lành tính với vật liệu không chứa formaldehyde, không chì. Nếu bạn có nhu cầu thiết kế và thi công nội thất trọn gói cho các công trình nhà giao thô hoặc cải tạo nhà ở, vui lòng liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay!
Lựa chọn Trường Thắng nghĩa là bạn lựa chọn nội thất gỗ chất lượng sử dụng từ nguồn nguyên vật liệu tự nhiên, được chế tác công phu, thiết kế phù hợp với sở thích và thói quen sinh hoạt của người Việt, đáp ứng được đa dạng nhu cầu cũng như không gian ngôi nhà.
Bài viết liên quan
